Balat Sibuyas

Tayong mga Pinoy ay sadyang mapag-biro. Mapanukso. Maaring sabihin natin na natural lang tayong may mapag-larong ugali. O siguro dahil naman sa tanggap sa ating kultura ang pagkatuwaan ang ibang tao. Siya nga?

Noong ako ay nasa Elementarya, ay naging kaeskwela ko sina matsing, kabayo, aso, pagong, bubuli, penguin, at kwago. Bago ninyo isipin na sa Manila Zoo ako nag-aral (malapit lang doon), ang mga bansag na ito ay tuksuhan lamang sa aming mga mag-kakaklase, kasama na ako dito. Siyempre may bansag din sa akin, pero ‘di ko na lang sasabihin (hint: nabibili ito sa palengke).

Ngunit may ibang bansag o panunukso na sadyang masakit, tulad ng bakla, bansot, at pekp*k. Totoo namang may nagkakapikunan sa amin sa mga tuksuhang ito. Minsan pa nga, nauuwi sa away at suntukan.

Mas naging matindi ang tuksuhan nang kami ay nasa high school na. Pati teachers ay binibigyan ng pangalan, tulad nila Sir Boogie, Sir Kambing at Ma’am Langaw.

Akala ba ninyo sa mababang paaralan lang ang tuksuhan at pagbibigay ng pangalan? Kahit nang nasa Medical school na ako ay may mga Medical Residents (doctors-in-training) na kinukutya ng aming klase. Si “Prador,” dahil kasing lapad daw siya ng aparador. Si “Lilet,” dahil itsura siyang liletchonin. At si “Top Gun.” Hindi siya kamukha ni Tom Cruise, tinawag siyang gayon dahil siya ay kalbo – “the top is gone.”

Kahit ang ating mga nursery rhymes ay mapang-kutya: “Bata batuta, isang perang muta.” O kaya ay “Isa, dalawa, tatlo, ang tatay mong kalbo.”

Meron pa ngang pinagkakatuwaan ang ibang lahi. “Indian pana, kakana-kana; tatlong b*tlog, kakalog-kalog.” At ito pa, “Intsik beho, tulo laway.”

Naaalala mo rin ba noong ikaw ay bata, kapag ikaw ay makulit at pasaway, ay tatakutin ka na ipagbibili ka sa Bumbay na naka-turban na may dalang payong, kung hindi ka titino. Noong lumaki ka na, hindi ka na takot sa kanila, pero tawag mo sa kanila ay “5-6.”

Siguro ginagaya mo rin noon kung paanong magsalita yung Instik na may-ari ng tindahan sa inyong kanto, “Ikaw bili aken tinda, mula lang.”

Aminin man natin o hindi, kapag tayong mga Pilipino ay nagkakaipon-ipon na, lalo na sa labas ng ating bansa, ay malimit napag-uusapan natin ang ating mga katrabahong hindi natin kalahi. Pinagtatawanan natin ang kanilang balu-baluktot na Ingles. Tinutuya natin ang kanilang amoy, na ika natin ay “amoy kili-kili.” Minsan pa tinatawag natin sila base sa kanilang kulay ng “nognog.”

OK lang iyon, dahil hindi naman tayo ang pinagtatawan, di ba? Hindi naman tayo “racist,” katuwiran pa natin. Kaya?

Ang masaklap pa, minsan atin ding pinagkakatuwaan ang may mga kapansanan. Sa mga taong na-polio, tawag natin ay “pilantod.” At hindi natin makakaila na laging mabenta sa ating kwentuhan ang mga ngo-ngo jokes. “Mama, mamili nga ng igarilyo, yung Millip Morris.”

OK lang din iyon, dahil biro lang naman iyon, ‘di ba? Hindi naman tayo nakakasakit. Kung masaktan man sila, siguro ay pikon at balat-sibuyas lang sila. Hindi nga?

Noong isang araw ay nasa balita na naging tampulan ng “joke” tayong Pilipino sa isang comedy show sa UK. Nag-alsang pururot tayong mga Pinoy. Galit na galit nating binatikos ang Canadian comedienne na sangkot dito at ang British program na nag-palabas nito.

Hindi lang ito unang pagkakataon. Naalala ba ninyo ‘yung Korean actress na ginaya ang Carabao English na pagsasalita natin? O kaya naman yung Asian-American actress na nag-biro na ayaw niyang mangitim pa at baka raw siya mapagkamalang Pilipina? Siyempre kumulo ang dugo nating mga Pilipino. Muntik nang maghalo ang balat sa tinalupan!

Over-reacting ba tayo masyado? O maramdamin lang talaga tayong mga Pinoy?

Hindi ko sinasabing tama lang na maging tampulan ng biro tayong mga kayumangging lahi. Ang akin lang punto ay paano ito naging kaka-iba sa mga pag-bibiro din natin laban sa ibang lahi? OK nga lang bang hamakin natin ang iba, pero kapag tayo na ang tinatawanan ay guerra patani na ang asta natin?

“Huwag mong gawin sa iba, kung ayaw mong gawin sa iyo,” wika nga ng Gintong Batas (Golden Rule).

Hindi ko naman sinasabing hindi ko gawain noon (at ngayon?) ang mga pagbibirong ito. At hindi ko rin sasabihing hindi ako nalulungkot, o kaya’y manhid ako sa mga panunuya sa ating mga Pilipino.

Sa aking pagmumuni-muni ngayon tungkol sa mga pangyayaring ito, ako’y napapaiyak. Hindi dahil sa ako’y balat-sibuyas. Hindi ko lang maiwasang lumuha habang ako’y nagtatalop at naghihiwa ng sibuyas.

(*photo from the net)