Category Archives: filipino

Hugot Lines sa Quarantine

10 June 2020

6 Comments

Halos tatlong buwan na po ang quarantine sa Pilipinas. Nabubuwang na ba kayo? Sige ituloy-tuloy na natin ang magpakabuwang. Heto po ang mga hugot lines sa quarantine:

Ang tagal na nitong quarantine, sana matapos na. Para makalabas na ako at magkita na ulit tayo. Pero ang masakit kahit wala ng quarantine, hindi ka pa rin akin, at wala pa ring tayo.

**********

Dahil po sa COVID-19 ay panatilihin lang nating dumistansiya. Lalo na kung hindi naman ikaw ang kanyang mahal.

**********

Ang tagal ko rin naghintay ng ayuda at ng mga relief goods. Pero buti pa ang ayuda, dumating kahit na nade-delay. Ang hinihintay kong pag-ibig, wala pa rin. Hanggang sa dulo na lang ng walang hanggan ako maghihintay.

**********

Sabi nila para makaiwas sa pagkalat ng corona virus ay magsuot ng mask kapag lalabas. Pero naiinggit ako sa mask mo, laging nakalapat sa iyong mga pisngi at nakadampi sa iyong mga labi. Sana ako na lang ang iyong mask.

**********

Payo nila lagi raw maghugas ng kamay o kaya ay magpahid ng alkohol. Diyan magaling yung mahal ko. Siya na nga ang may ginawang mali, naghuhugas kamay pa rin. Lagi na lang nagmamalinis.

**********

Ang tagal nang walang pasok. Miss na miss ko na ang classroom. Sa classroom may batas. Bawal lumabas, oh, bawal lumabas. Pero pag nag-comply ka……….teka, teka, iba na yata ‘yon. Sorry po.

Take two:

Ang tagal nang walang pasok. Kailan kaya ulit magkakapasok? Pero hindi na bale, lagi ka namang pumapasok sa aking alaala. Ako kaya, pumapasok din ba sa iyong isipan?

**********

Wala naman akong ubo. Wala rin akong lagnat. Wala naman akong virus at hindi rin naman siguro ako mukhang virus. Pero bakit lagi ka na lang umiiwas? Dinadahilan mo na lang lagi ang quarantine.

**********

Buti pa ang mga komunidad naka-lock down. Bakit ‘yung mahal ko, kami na nga pero hindi ko pa rin siya ma-lock down? Labas pa rin ng labas at panay pa rin ang papansin niya sa iba.

Champagnebloggen: 2008 Damien Hugot Millésime

Tulad ng champagne na ito, “Daming Hugot” pa. Hanggang sa susunod na lang ulit at sana makalaya na tayo sa hugot…..este, sa quarantine.

(*photo from the net)

The Sound of Daybreak

1 June 2020

5 Comments

I like to sleep with the windows open, especially during this time of year that it’s not extremely cold nor extremely hot outside. Besides the fresh air that comes in, I also would like to hear the sounds around us, especially in the morning when I wake up. Unlike in Manila, it’s not the sound of the speeding tricycles and jeepneys that I now hear. Though I miss the call of the taho vendor.

Here’s the sound of daybreak in our home here in Iowa (you may need to dial up the volume to hear it):

(video taken from our bedroom window at 5:20 in the morning)

PS: My wife hates it though as those noisy birds disturbs her sleep. Obviously she’s not a morning person. Good thing we don’t have a rooster!

Nanay, Tatay, Gusto Kong Tinapay

29 April 2020

3 Comments

Noong isang araw ay nag-bake ang aking misis ng home-made pandesal (Filipino bread roll). Siguro isang magandang epekto ng staying-at-home dahil sa COVID-19 pandemic at dahil na rin sa maraming tindahan at establisyimento ang sarado, ay marami tayong sinusubukang gawin sa ating sarili (do-it-yourself) ang mga bagay na dati nating binibili lang o kaya ay ipinapagawa sa iba. Gaya ng paggawa ng tinapay.

Isa pa ay ang pagkukulay o paggugupit ng buhok. Alam kong maraming mga tao ang napipilitang maggupit ng sarili o kaya’y ipagkatiwala sa kanilang nanay, o mga asawa, o anak ang paggupit ng kanilang buhok. Hindi ko po problema ito, dahil matagal nang ako na lamang ang nagtatabas at nag-aahit ng aking buhok.

Alam kong marami pang mga DIY projects tayong sinubukan nitong mga nakaraang linggo o buwan dahil sarado ang mga suki nating negosyo. Pero mahinahong babala lang po na dahil sarado ang mga klinika ng dentista ay huwag sana nating tangkaing bunutin ang ngipin ng ating kapamilya gamit ang pliers, lalo na’t kung hindi tayo dentista.

Balik tayo sa tinapay, naging matagumpay ang eksperimento ng aking maybahay dahil lasang pandesal naman ang kanyang nilutong pandesal. Naging matayog pa nga ang naging proyekto niya dahil maliban sa plain na pandesal, nag-bake din siya ng ube-flavored pandesal.

my wife’s ube pandesal and plain pandesal

Pero pabiro kong sinabi sa aking misis na hindi authentic ang kanyang linutong pandesal. Hindi ito katulad ng mga kinagisnan kong pandesal sa Pilipinas noong ako’y bata. Ang dahilan ay malaman ang pandesal na linuto niya at hindi gaya ng mga pandesal na binibili namin sa panaderya doon sa amin sa Maynila, na kapag kinagat mo ay malutong-lutong ang labas, pero puro hangin sa loob.

Simple lang naman aking panlasa noong ako’y bata. Masaya na ako sa bagong lutong pandesal kahit pa puno ito ng hangin. Hindi pa noon uso ang mga may flavor na pandesal, gaya ng ube-flavored, o pandan-flavored, o malunggay pandesal. Plain pandesal lang ang tipo ko.

Gusto ko rin naman ng pandecoco, monay, kalihim, kababayan at putok. Hindi anghit ang ibig kong sabihin, kundi ‘yung tinapay na putok (star bread). Noong panahon ding iyon ay nauso ang tinapay na nutriban. Sa katunayan nga ay pinamimigay pa ito ng libre sa mga publikong paaralan. Natikman ko rin naman ang nutriban, pero hindi ko ito masyadong gusto.

Naalala ko rin ang laro ng mga bata habang sinasambit nila ang:

Nanay, tatay, gusto kong tinapay,

Ate, kuya, gusto kong kape,

Lahat ng gusto ko ay susundin ninyo,

Ang magkamali ay pipingutin ko.

Isang araw noong kami’y bata pa ay nag-uwi ang aking tatay ng isang mahaba at matigas na tinapay. French bread daw iyon at baguette ang tawag doon sabi ng aming tatay. Binili niya ito sa Buenos Aires. Teka, kung French bread, hindi ba dapat sa Paris at hindi Beunos Aires, Argentina? Eh kasi iyong panaderya ay nasa kalye ng Buenos Aires sa may Santa Mesa Manila, at hindi ito galing sa ibang bansa.

Sabi pa ng aming tatay ay gusto lamang niya kaming ma-expose sa mga ibang klaseng pagkain at para hindi raw kami ignorante. Pero nang amin nang kainin ang baguette – eh tinamaan ng lintik, matigas pa sa bato ang tinapay na iyan. Sabi pa namin ay maigi pang gawin itong palu-palo sa paglalaba. O pakikinabangan din ito bilang sandata at puwedeng ihambalos sa mga kaaway.

Bumili rin ng kakaibang keso ang aking tatay para raw din matikman namin ang foreign cheese. Kumbaga ay para bang social studies namin at ma-experience ang ibang kultura. Subalit nang aming tikman ang keso, hindi lang mabaho, lasang bulok pa ito! At least, sangayon sa aming ignoranteng panlasa. Inisip na lang namin na baka may amag na iyong keso.

Sa madaling salita, hindi namin nagustuhan ang baguette at ang dayuhang keso. Iyon na ang huling pagbili ng aking tatay ng French bread. Siguro sa isip isip niya, hayaan na lang niya kaming maging ignoramus.

Lumipas ang maraming taon, hindi ko inakalang ako pala ay makakabisita sa bansa ng mga croissant at baguette. Ilang buwan pa lang ang nakalipas nang aking matikman ang original na baguette. Sa totoo lang, masarap pala ito, lalung-lalo na at bagong luto mula sa isang local French bakery.

our simple French breakfast (baguette, of course!)

Tumikim rin kami ng mga kakaibang klase ng keso habang kami ay nasa dayuhang bansang iyon. Anak ng tinapay, hindi ko pa rin maintindihan ang lasa. At kahit hindi ko man sila tuluyang naibigan ay masasabi na kahit paano sila’y aking natikman.

Tungkol naman muli sa pagluluto ng aking misis, ang kanya raw next baking project ay pandecoco at siopao.

(*photos taken with an iPhone)

Seriously

4 April 2020

Leave a comment

From out of the blue, I received a greeting recently from a classmate in pre-med and in medical school whom I have not heard from for a long time. In fact I am receiving many thoughts and prayers from friends and family lately knowing that I am a frontliner in this war against COVID-19 especially in the ICU.

I wondered what prompted my classmate, but I was both surprised and touched that she remembered me and also my birthday. After hearing from her, I was reminded of our class party during our senior year in undergrad which was held in their upscale home in the Philippines.

In that party we had a game that was patterned to the old game show “Make Me Laugh.” The idea was that the “contestants” would try not to laugh as “comedians” do their best to make them laugh.

Being one of the jokesters during my college days, I was one of them who would attempt to make people laugh. There were 3 classmates of ours as “contestants,” and there were 3 of us “comedians.” If the first comedian was unable to make the contestant laugh, then the 2nd and the 3rd would give it a try. The contestant who would not crack a smile or laugh wins.

I was the first comedian.

I was a lanky kid in college, weighing 115 lbs in a 5’8” frame body. I look like Fido Dido. My gig was I borrowed an over-sized leather jacket (yes, there were leather jackets in Manila) from one of my burly classmates, and I filled the sleeves and the chest area with socks so I looked muscular. I also borrowed a heavy duty power twister bar from a classmate to show that I am trying to flex my arms. In other words, I am like the Filipino actor “Palito” impersonating Arnold Schwarzenegger.

On the first contestant, after I came out of the room and started walking to the contestant, she already burst into laughter as well as the whole class. I did not have to do much. Needless to say the 2nd and the 3rd jokesters did not even need to come out.

On the second contestant, I saw that she was trying so hard to keep it composed when I came out. But when I walked towards her and came face to face with her, she was red and to the point of bursting. After I tried to flex my muscles by bending the power twister (in which I really struggled), she finally lost it and broke into a laugh. Again the 2nd and the 3rd comedians did not have to do a thing.

On the 3rd contestant, I could sense that I would have difficulty making her laugh. She had this calm demeanor that was unperturbed by my nonsensical act. And while the whole class was already rolling in their bellies laughing, she just looked at me with a half-a-smile like that of Mona Lisa. After a minute of trying, I failed to make her laugh. I was a failure!

By the way, the second and the third jokesters did not succeed as well.

At the conclusion of the game, some classmates got hold of me, dragged me, and dumped me in the swimming pool. I had my full street clothes and shoes on! I was just the first one that was thrown into the pool though as what followed next was a pandemonium with many of the class being shoved into the pool. And we were not even drunk as there was no alcoholic drinks involved.

It was not supposed to be a swimming party. Perhaps they blame it on me, for not able to make that particular classmate laugh, that ended up into a pool-dumping frenzy.

On the side note, I know many of my classmates live in exclusive gated communities and have their own swimming pools. However, I pride myself that we have a bigger pool at our house in Sampaloc Manila, that is the whole street turns into a large swimming pool after a heavy downpour.

I admit, I was goofy when I was young, and perhaps I am still today though I may have mellowed. Maybe I just don’t take myself seriously. However at that time I wonder, were they laughing with me or were they laughing at me? It’s just funny that the kid who they probably would not take seriously before is now seriously taking care of people who are ill and in serious condition.

Life has a weird sense of humor.

(*photo taken a few years back at Petra Jordan)

Chicago (Bull)Horns

19 February 2020

Leave a comment

We have been to Chicago several times before, perhaps ten times or more, yet we were there again last Valentine’s weekend. It’s not that Chicago is a particularly romantic place, but we were there for a different reason.

The 2020 NBA All-Star weekend was in Chicago during that time, but we were not there for that reason as well. Though I wish I could have watched the NBA All-Star games. (This post has nothing to do with the NBA team Chicago Bulls.)

We went to Chicago to see a concert. Whose concert? It’s a group that our daughter introduced us to, and she’s a big fan of them. She is a music major and a classical pianist if you have not known that already, and I would say that she has a good taste for music. But we did not watch an opera, for I don’t think I could really appreciate that kind of music genre. The concert that we watched was of a group of three young tenors that are classic-pop crossover who fondly call their music “popera.”

The concert we watched

Many of the songs they sang were in Italian, like “O Sole Mio” and “Grande Amore,” though they have some cover of old polular songs like Frank Senatra’s “My Way” and Barbara Streisand’s “People.” I told my daughter that at least I could understand 1 out of 2 songs that they sang.

We also have relatives from the Philippines that are visiting us here in Iowa so we brought them along for the drive to see Chicago. Even though it was too cold to roam around yet we were still able to show them some of the famous spots of the city. Is the Jollibee restaurant a part of that famous location for a Filipino tour? Of course!

We also took our guests up the viewing deck at the 103rd floor of Willis Tower (previously known as Sears Tower). It took us almost 3 hours to get to the top, not that we have to climb the stairs, for that would be much faster. It was the line of people waiting to go up that was really long. Definitely a painfully long time to wait for an elevator ride.

View from the skydeck of Willis Tower

We booked rooms in a hotel in downtown Chicago at the heart of the city’s bustling traffic. Nearby our hotel was a fire station. So you could imagine the street noise that we could hear even if we were already on the 12th floor of the building. Sure enough it was hard to sleep at night due to the sounds of wailing sirens and cars honking. No wonder they provided ear plugs as part of their amenities.

I am not used to hearing car horns already let alone hearing them almost continuously through the night. I thought the beeping would only last during rush hours, but no it did not stop. People were honking their car horns even at the unholy time of 3 o’clock in the morning. Unless they consider that rush hour still, or perhaps these people were drunk or just plain rude. Well, it’s Chicago’s bullhorns!

Don’t get me wrong, I like the city of Chicago and I have been exposed to noisy environment in my life as I grew up in Manila and I also lived for a few years in New York City. But I have been in Iowa now for 16 years and have adapted to peaceful rural living.

But we’re back in Iowa now. I’m back to the quiet nights where the only noise I could hear when it gets dark is the rare hooting of the illusive owl and the deafening sounds of my thoughts.

(*photos taken with an iPhone)

Tracing Vicki Belo’s Wedding Trail

21 January 2020

5 Comments

We Filipinos are fond of fairy tales. The wedding of celebrity doctors Vicki Belo and Hayden Kho in 2017 was nothing short of a fairy tale. At least in the place and setting where it happened.

(above photo taken from the web)

I was waiting for my invitation to that great event but I think the mailman misplaced it. On second thought, maybe I was not really invited.

So I did the next best thing, I visited the place where the wedding reception was held. It was in the Opera House in Paris, or also known as Palais Garnier.

This 19th century architectual masterpiece was built by Charles Garnier and opened in 1875. Today, it is home to Paris Ballet, and besides being a venue for great art performances, it is also open for visitors to tour. Well, I guess it can be rented for a wedding reception too.

It was almost closing time when we got to the Opera House, and so we did not have much time to roam, but just enough to get a feel of this grandiose place.

Here’s the majestic staircase where Belo and Hayden did their magical wedding dance.

Of course I had to climb up those steps as if I’m in a fairy tale story too. My wife and I did not dance though on those stairs for we might stumble and fall, and end up in a tragic tale instead.

Here’s the grand foyer (photo below) where the wedding banquet and tables were set up. The newly wed couple and their guests dined under these intricate painted ceilings and opulent lights.

As I said, this is an Opera House, so here’s the auditorium that can sit 2000 people and where the real magical performances are happening.

Below is an interesting Christmas tree made up of ballet shoes which was displayed during our visit. I have no idea what the golden tractor tires are for.

There is also a mystery surrounding the construction of this palatial edifice that facts and fictions are blurred. The famous tale of the “Phantom of the Opera,” a classic novel by a Frenchman, Gaston Leroux, a story that was retold in so many ways was inspired from the history of Palais Garnier.

We roamed around the halls perhaps looking for traces of Belo or perhaps searching for the phantom, until a lady with a bell called everyone still inside the opera house announcing that it was time to close. We were among the last ones who exited the place that night.

The Phantom?

I know this place was already enchanting even before Belo rented this place. Maybe someday I’ll have my birthday bash or a wedding anniversary here. Alright, I’ll dream on.

From Belo’s wedding reception place, albeit two years too late,

Pinoytransplant.

(*photos taken with an iPhone at Palais Garnier, Paris)

Sakit sa Balakang, Sambong, at Badjao

9 January 2020

Leave a comment

Isa sa pinaka-mabentang artikulong inilathala ko sa blog na ito ay ang “Question and Answer: Sakit sa Balakang” (posted Sept 2016). Hanggang ngayon ay mahigit sa 100 tao kada araw pa rin ang sumisilip sa artikulong ito. Marami talaga yatang may masakit na balakang sa ating mga Pilipino. Bakit kaya?

Dahil marami pa rin ang nagtatanong tungkol sa sakit sa balakang, at dahil halos magkakatulad naman ang mga katanungan ay tumigil na po akong sagutin ito ng isa-isa. Pero naglathala naman ako ng aking pang-finale na sagot, “Sakit sa Balakang: Final Answer” (posted Aug 2018).

May natatanggap pa rin akong mga tanong sa sakit sa balakang hanggang sa ngayon, pero dedma na lang po ako. Pero noong nakaraang ilang linggo ay may nagtanong na hindi ko yata kayang palampasin lang, dahil maraming anggulo ito. Kaya’t heto na naman ako, sasagot muli sa isang katanungan.

Ito ang tanong ni Rowena (last name witheld).

Good day po.

Dati po bewang ang medyo masakit na parang ngalay sa akin ng mga nakakaraang araw. After ilang days sumakit po balakang ko sa bandang kaliwa lalo na pag nahakbang ang kaliwa kong paa. Nag pa-check up po ako at may UTI daw po ako. Niresetahan ako ng antibiotic at sambong. Pero kinagabihan lalo tumindi ang sakit.

At bago po nangyari ang lahat, meron po kasing nanghihingi ng limos na babaeng Badjao na may dalang bata. Hindi ko po s’ya nabigyan dahil wala akong barya. Para po siyang nagalit. Bago umalis tinapik po niya ako sa kaliwang bahagi ng balakang.

Nalilito na po ako at nahihirapan. Kaya po nag-search ako at baka may makatulong sa akin. Maraming salamat po.

Dear Rowena,

Sa iyong pagpapahayag ng iyong sintomas, sa aking tingin ay may kinalaman sa galugod (spine) ang dahilan ng iyong sakit sa balakang. Lalo na kapag gumagapang ang sakit sa hita at paa, at kung tumitindi ito kapag naglalakad. Maaring naiiipit ang ugat (nerve root) sa galugod kaya’t sumasakit at parang nangangalay.

Paki-basa na lang ng buo iyong artikulo kong Question and Answer: Sakit sa Balakang para sa mas kumpletong paliwanag at iba pang sanhi ng sakit sa balakang.

Kung ito ay UTI o kaya’y bato sa pantog o daanan ng ihi, maaring makaranas din ng matinding sakit, ngunit ang sakit ay hindi dapat gumagapang hanggang paa. Kung may iba pang gumagapang o nang-gagapang sa iyong hita, eh baka pulis na ang iyong kailangan.

Hindi ako pamilyar sa sambong, kaya’t ni-research ko pa kung ano ito. Ito ang aking napag-alaman tungkol sa sambong:

Ang sambong ay isang mabangong halaman. Ang scientific name nito ay “Blumea balsamifera” o “Blumea camphor.” Ito ay may medicinal properties. Isa rito ay ang diuretic effect – ito iyong nagdudulot ng pagpapaihi. Maari itong makatulong sa UTI o kaya para mailabas ang bato sa daanan ng ihi.

Dahil ang sambong ay mayroong methanolic compounds, ito ay nakakatulong din sa ubo at sipon. Ito rin ay may antibiotic properties dahil ito ay naglalaman ng cyptomeridiol at ichthyotherol acetate. Hindi naman siguro dahil sa sambong kaya’t lalong tumindi ang sakit ng iyong balakang, maliban na lang kung tumungga ka ng balde baldeng tsaa ng sambong ay maari itong makasikmura.

Tungkol naman sa mga Badjao, sila ay isa sa mga diskriminadong katutubong lahi ng tao. Sila ay kilala na “Gypsies of the Sea,” dahil sila ay nakatira sa mga kubo sa dalampasigan o kaya’y sa mga bangka na matatagpuan sa Sulu Sea. Ang kanilang kabuhayan ay ang pangingisda o pagsisid sa mga perlas.

Dahil sa digmaan, politikal na mga isyu, diskriminasyon, at komersyalisasyon ng pangingisda, sila ay natataboy sa kanilang tahanan sa karagatan. Marami sa kanila ay umaalis sa kanilang tradisyonal na lugar at nakikipagsapalaran sa mga barrio at lungsod.

Photo of a Badjao girl that went viral (image from Rappler)

Alam kong may mga Badjao na gumagala-gala sa mga siyudad at humihingi ng limos. Hindi ko alam kung ginagamit pa sila ng mga sindikato. Ngunit huwag naman po sana natin silang paratangan na mayroon silang dalang sumpa o kulam sa mga taong hindi sila napagbigyan, o mga taong hindi nila nagugustuhan.

Una sa lahat, hindi po ako naniniwala sa sumpa ng Badjao. Pangalawa, hindi na nga natin sila matulungan, napag-iisipan pa natin sila ng masama at inaakusahan na nais nila tayong saktan.

Rowena, alam kong naghahanap ka lang ng kasagutan sa iyong nararamdamang sakit, ngunit ako’y nakatitiyak na walang kinalaman ang pagtapik sa iyo ng Badjao. Pero kung sinabi mong hinambalos ka o tinadyakan ka ng Badjao, ay ibang usapan na iyon, at maaaring mo siyang paratangan na sanhi ng iyong sakit sa balakang.

Hanggang dito na lamang po muli, at salamat sa patuloy ninyong pagtangkilik.

Pasko Sa Talyer: Isang Pag-Aala-ala

15 December 2019

2 Comments

Pasko na naman, miss ko na naman ang Pilipinas. Pitong taon na pala nang huli kaming mag-Pasko sa atin. Pero kakaiba ang aking karanasan noong huli akong mag-Pasko sa Pilipinas. Gusto ko lang itong alalahanin.

(Ang orihinal an akda ay nalathala Disyembre 2014)

*******

Disyembre 25, araw ng Pasko. Ako ay nakaupo sa isang kahoy na bangko. Sa paligid ko ay grasa, mga lumang gulong, kalas-kalas na makina ng kotse, at kalat-kalat na kasangkapang pang-mekaniko.

Ako ay nasa loob ng talyer.

Ano kamo ang ginagawa ko sa talyer sa mismong araw ng Pasko? Naghihintay! Hindi kay Santa Claus, kundi sa aming sasakyan na nasira. Ito ang aking kwento…..

Matapos ang maraming taon na lumagi sa Amerika, at matapos maranasan ang maraming “White Christmas,” kami ng aming pamilya ay umuwi upang mag-Pasko sa Pilipinas. Mula sa Maynila ay umarkila kami ng van upang dumalaw sa aming mga kamag-anak sa Ilocos Norte at Ilocos Sur.

IMG_1644

Pagkatapos naming mag-celebrate ng bisperas ng Pasko at makipag-Noche Buena sa Vigan, kami ay dapat magbibyaheng pabalik sa Maynila upang doon naman magdiwang ng araw ng Pasko kasama ng mga kamag-anak at kaibigan sa Metro Manila.

Ngunit napurnada ang aming plano. Nasira ang aming arkiladong sasakyan. May tumutulo sa ilalim ng makina. May butas daw sa karburador ng aming van.

Ginalugad namin ang buong Vigan upang humanap ng bukas na talyer, ngunit lahat ng aming puntahan ay sarado. Sino nga bang kumag ang gustong magtrabaho ng Pasko?

Naalala ko tuloy si Jose at si Maria na malapit nang manganak, noong kauna-unahang Pasko, sila ay naghahanap ng silid na matutuluyan doon sa bayan ng Bethlehem, ngunit wala silang nakita kundi isang kuwadra. Mapalad nga kami mayroon kaming tinulugan at talyer lang ang aming kailangan.

Matapos naming puntahan ang apat o limang service station at talyer, ay nakatagpo rin kami ng isang lugar na pumayag na kami ay pagsilbihan.

Sumalubong sa amin sa pinto ng talyer ay isang babaeng may kargang bata. Sabi niya ay may binili lang sa palengke ang kanyang mister, na siyang mekaniko doon sa naturang talyer.

Hindi nagtagal ay dumating na ang isang mamang nakamotorsiklo. Siya ay may bitbit na kalahating isda na lapu-lapu at iba pang rekado. Siya ang aming hinihintay na mekaniko. Pagkatapos niyang iabot ang mga pinamili sa kanyang maybahay, kami ay kanyang malugod na hinarap at inasikaso.

Hindi rin nagtagal ay sinumulan na niyang buting-tingin ang aming sirang sasakyan. Walang makikitang bahid ng pagkabugnot si manong. Sa katunayan ganado at pasipol-sipol pa ito sa paggawa, kahit amin siyang binulabog sa araw ng Pasko.

Lumipas ang isa…..dalawa…..tatlo……apat na oras……patuloy pa rin sa mano-manong pagkukumpuni ang aming mekaniko. Hindi pa rin tapos ang aming sasakyan. Hindi “White Christmas” kundi “Wait Christmas” ang nangyari sa amin.

Aaminin ko, ako ay nayamot sa kakahintay. Hindi lang siguro yamot kundi galit pa ang sumagi sa aking isip. Bakit ba nabutas ang hinayupak na karburador? Hindi ko kailangan ito! Hindi ako naglakabay ng malayo, lumipad ng eroplano, tumawid ng dagat upang mag-Pasko lamang sa talyer!

Ngunit may leksiyon yatang nais ipahatid sa akin ang Diyos sa Paskong ito.

Sa aking paghihintay, ay wala akong ibang libangan kundi magmasid sa loob ng talyer. Sa isang sulok ng talyer ay isang maliit na silid na mahigit lamang sa isang dipa ang luwag. Dito marahil nakatira ang pamilya ng aming mekaniko. Sila ay may dalawang anak. Tunay na masikip at halos kasya lang silang apat matulog doon.

Ang nakatatandang batang babae, ay marahil apat o limang taong gulang. Madusing ang kanyang kasuotan, ngunit masaya itong naglalaro sa loob ng talyer, sa gitna ng lupa at grasa. Matahimik itong gumigiling-giling sa sariling niyang tugtog at himig. Siya ay kontento sa maliit niyang mundo. Alam kaya niyang Pasko ngayon? Meron kaya siyang pamaskong natanggap?

Ang bunso naman ay halos sanggol pa lang, ay natutulog sa nakalatag na banig sa munting silid. Si Santa Claus at mga lumilipad na reindeers kaya ang kanyang panaginip? O baka naman lumilipad na ipis? Ano naman rin kaya ang napamaskuhan nito?

Habang nagtratrabaho si mister sa aming van, ay nagluluto naman si misis sa kabilang sulok ng talyer. Marahil ang kalahating lapu-lapung binili sa palengke ang kanilang pagsasalu-saluhan sa Paskong ito. Meron din naman silang konting buko salad na nasa maliit na tupperware at may isang pitchel na iced-tea rin silang handa.

Inalok pa nga ako ng buko salad at iced tea ni misis, ngunit nahiya naman ako’t akin itong tinanggihan.

Kahit kakaunti, sila ay maligaya at handa pa nilang ibahagi ang kaunting meron sila. Ako kaya? Maligaya ba ako ngayong Pasko? Hindi! Naiimbiyerna at nagmumukmok ako dahil sa nadiskaril ang aming mga plano. Sino kaya sa amin ang may tunay na ispirito ng Pasko?

Hindi kalaunan ay nagising na ang bunsong bata. Maya-maya pa ay malikot na itong pagapang-gapang sa sulok ng talyer. Nang aking tanungin kung ilang buwan o taon na ang kanilang bunsong babae, ay napapahiyang sinabi ng aming mekaniko, na lalaki at hindi babae ang kanilang bunsong anak. Nakadamit babae lamang daw ito, dahil wala silang mapasuot na damit kundi mga pinaglakihan ng kanyang ate.

Parang biglang winalis ang aking pagkayamot. Wala akong dapat ireklamo.

Hindi na nagtagal at natapos na ring kumpunihin ang aming sasakyan. Sa wakas makakabiyahe na rin kaming pabalik sa Maynila. Sa wakas matutuloy na rin ang aming selebrasyon ng Pasko!

Ngunit mas mahalaga sa lahat, ay mayroong kakaibang damdamin ang umusbong sa aking puso. May kakaibang pananaw ang nabuo sa aking isipan. Matapos sumahin ng mekaniko kung magkano ang aming babayaran, ay may bago nang ispirito ng Pasko ang naghahari sa aking katauhan.

Pinasobrahan ko ang bayad na aking inabot, sabay sambit ng “Salamat at Maligayang Pasko sa inyong pamilya.”

Abot-tenga ang ngiti ni manong, sabay bati rin ng “Merry Christmas sir! May pambili na nang bagong damit si bunso.”

Mula sa sabsaban, isinilang ang ating Manunubos. Mula sa talyer, ako’y pina-alalahanan ng tamang diwa ng Pasko.

IMG_1688

(*photos taken in Vigan, Christmas 2012)